🧨 De oorlog in Oekraïne: de feiten, wat het ons kost en wie er beter van wordt

De totale kosten van de oorlog voor Europa worden stelselmatig onderschat. Als je álle directe en indirecte lasten meerekent, komt het jaarlijkse prijskaartje voor de EU op ongeveer € 1.472 miljard per jaar.

📌 Omgerekend: € 3.272 per burger per jaar 👉 Dat is € 275 per maand aan verborgen oorlogskosten en daar stopt het nog niet....

Waar gaat al dat geld naartoe?

🔹 € 47 miljard – Directe EU-steun aan Oekraïne (militair, humanitair, begroting)

🔹 € 200 miljard – Duurdere fossiele energie (gas, olie, stroomsubsidies)

🔹 € 327 miljard – Koopkrachtverlies door inflatie (2022–2024)

🔹 € 613 miljard – Verhoogde defensie-uitgaven (richting 5% BBP)

🔹 € 285 miljard – Uitbreiding van de EU-begroting (o.a. wederopbouw Oekraïne)

📌 Dit bedrag vertegenwoordigt 7% van het gemiddelde netto-inkomen in de EU. Geen kleinigheid dus, maar structurele welvaartsverschuiving.

In tijden van oorlog verwacht je dat een regering zich richt op bescherming van haar bevolking, behoud van soevereiniteit en herstel van basisvoorzieningen. In Oekraïne gebeurde echter het tegenovergestelde. Onder leiding van president Volodymyr Zelensky werd het land stukje bij beetje opengesteld voor buitenlandse belangen. Wat begon als een poging om economische steun te verkrijgen, eindigde in een massale uitverkoop van grond, bedrijven en publieke infrastructuur.

Dit hoofdstuk laat zien hoe Oekraïne veranderde van een worstelende natie in een economisch wingewest voor internationale investeerders. Niet als complot, maar als concrete realiteit, gedocumenteerd en herleidbaar.

📜 Van beschermd bezit naar publiek domein

Tot 2020 was Oekraïense landbouwgrond wettelijk beschermd tegen verkoop aan buitenlandse bedrijven. Dat was geen toeval. De Oekraïense bevolking heeft een diep historisch wantrouwen jegens grondroof, mede door het trauma van de Holodomor in de jaren dertig. Volgens opiniepeilingen was driekwart van de bevolking dan ook tegen het opheffen van het verbod op verkoop van landbouwgrond aan buitenlandse partijen.

Toch besloot Zelensky om dit verbod op te heffen. Hij verklaarde het noodzakelijk te vinden voor economische groei en als voorwaarde voor internationale steun. Sindsdien is een derde van het totale landbouwareaal in Oekraïne potentieel beschikbaar voor overname door buitenlandse investeerders. En dat terwijl Oekraïne bekendstaat als een van de vruchtbaarste landbouwgebieden ter wereld.

🏭 Een uitverkoop tijdens oorlogschaos

Vanaf het begin van de oorlog in 2022 werd privatisering opgevoerd als motor van wederopbouw. Maar het leek eerder op liquidatie. De Oekraïense regering verkocht tussen 2022 en 2024 meer dan duizend staatsbedrijven. Daarbij ging het niet om overheidsgebouwen of kleinschalige nutsbedrijven, maar om strategische sectoren:

• Mijnbouwbedrijven met toegang tot zeldzame metalen

• Energiecentrales en elektriciteitsproducenten

• Chemische installaties, ammoniakfabrieken en transportinfrastructuur

• Een belangrijke titaniumproducent

De prijzen waarvoor deze bedrijven verkocht werden, lagen volgens meerdere bronnen ver onder marktwaarde. Veel transacties werden buiten het zicht van publieke controle uitgevoerd, zogenaamd omwille van snelheid en efficiëntie.

💵 Wall Street als etalage

In september 2022 opende Zelensky via een videolink de beurs van New York. Symbolischer kon bijna niet. Tijdens zijn toespraak presenteerde hij meer dan 400 miljard dollar aan publieke activa als investeringskansen. Van gasbedrijven tot landbouwcoöperaties, alles kwam in de etalage.

Deze actie werd in het Westen gepresenteerd als dapper, vernieuwend en toekomstgericht. Maar feitelijk betekende het dat Oekraïne haar economische kern structureel overdroeg aan buitenlandse controle. En dat in oorlogstijd, terwijl het land voor zijn bestaan vecht.

🧪 Hervormingen onder druk

Naast privatiseringen voerde Zelensky’s regering hervormingen door die in het Westen als “modernisering” werden geprezen, maar in werkelijkheid neerkwamen op ontmanteling van sociale bescherming. Onder druk van het Internationaal Monetair Fonds en andere financiële instellingen werd de arbeidswetgeving versoepeld.

Vakbonden verloren hun onderhandelingspositie, ontslagbescherming werd afgezwakt en lonen konden eenvoudiger verlaagd worden. De invloedrijke Amerikaanse econoom Michael Hudson vergeleek deze hervormingen met de neoliberale shocktherapie onder de Chileense dictator Pinochet in de jaren zeventig. Een harde uitspraak, maar niet zonder grond.

🏢 Wie stonden klaar om te kopen?

De investeerders lieten zich niet lang wachten. Grote financiële instellingen roken kansen:

• BlackRock begeleidde de opzet van een ontwikkelingsfonds, met als doel miljarden te investeren in wederopbouw

• JP Morgan en Goldman Sachs werkten aan financieringsstructuren om toegang te krijgen tot Oekraïense staatsactiva

• Monsanto (nu Bayer) investeerde in grootschalige zadenproductie en landbouwinfrastructuur

• Shell sloot al vóór de oorlog contracten om te boren naar schaliegas in het oosten van het land

Op het World Economic Forum in Davos in 2023 bedankte Zelensky deze bedrijven openlijk voor hun inzet. Hij stelde dat Oekraïne een groeimotor zou worden voor Amerikaanse ondernemingen na de oorlog.

Maar veel van deze partijen trokken zich in 2025 terug. De militaire situatie bleef onzeker en de beloofde winsten bleven uit. Het fonds van BlackRock werd stilletjes stilgelegd. De marktplaats sloot weer haar deuren. Maar de eigendomsstructuren bleven veranderd. De activa zijn verkocht. De invloed is overgedragen. De controle is weg.

📉 Wat blijft er over?

Wat overblijft is een land dat economisch deels ontmanteld is, zonder de beloofde heropbouw. Het kapitaal verdween sneller dan het arriveerde. De buitenlandse steun stokt. En de burger betaalt de rekening- zowel in Oekraïne zelf, als in de rest van Europa.

In de geschiedenisboeken zal deze periode wellicht worden omschreven als een oorlog van idealen. Maar wie dieper kijkt, ziet een nuchter en wrang verhaal: het verhaal van een land dat op het dieptepunt van zijn crisis te koop werd gezet. En dat velen zich gretig meldden aan de poort.

Als we de oorlog in Oekraïne echt willen begrijpen, moeten we durven kijken naar de gebeurtenissen die eraan voorafgingen. Niet om Rusland goed te praten, maar om het hele schaakbord te overzien. Want deze oorlog begon niet in 2022. Hij begon decennia eerder, met beloften die gebroken werden, verdragen die genegeerd werden, en belangen die belangrijker bleken dan stabiliteit.

🔒 De NAVO-belofte van 1990

In 1990, vlak na de val van de Berlijnse Muur, kreeg Sovjetleider Gorbatsjov mondelinge toezeggingen van Westerse leiders. James Baker, destijds minister van Buitenlandse Zaken van de VS, zei letterlijk:

“Not one inch eastward.”

De boodschap was duidelijk: als Moskou akkoord ging met de Duitse hereniging binnen de NAVO, dan zou die alliantie zich niet uitbreiden richting het Oosten.

Maar wat gebeurde er vervolgens?

Vanaf 1999 traden Polen, Tsjechië en Hongarije toe. In 2004 volgden Estland, Letland en Litouwen. En op de NAVO-top in Boekarest (2008) werd Oekraïne een expliciet toekomstig NAVO-lid beloofd.

Voor Moskou was dit het breekpunt. Wat als een belofte begon, eindigde met NAVO-bases aan de Russische grens. Vanuit Russisch perspectief was dit geen uitbreiding, maar omsingeling.

🧾 Het EU-associatieverdrag van 2013

Oekraïne stond in 2013 voor een keuze: economische samenwerking met Rusland of aansluiting bij de Europese Unie. Het associatieverdrag met de EU klonk aantrekkelijk, maar had stevige voorwaarden:

• Privatisering van staatsbedrijven

• Vrije toegang voor Europese bedrijven tot de landbouwmarkt

• Aanpassing van wet- en regelgeving aan EU-normen

President Janoekovytsj koos op het laatste moment voor een alternatief: een miljardenlening van Rusland en lagere gasprijzen. Economisch gezien geen onlogische keuze. Maar in het Westen werd dit gezien als een “verraad aan het Europese pad”.

Wat volgde, was het begin van de Maidan-protesten.

🔥 De Maidan-coup van 2014

De protesten in Kiev escaleerden. Hoewel er een akkoord lag voor vervroegde verkiezingen, werd Janoekovytsj toch afgezet. De overgangsregering die hem verving was uitgesproken pro-EU en werd direct erkend door de VS en de EU.

Was dit een volksopstand of een door het Westen gesteunde regimewisseling?

Er zijn aanwijzingen voor Westerse inmenging. Zo werd Victoria Nuland, Amerikaanse diplomaat, berucht door een gelekt telefoongesprek waarin ze meebesloot over wie de nieuwe machthebbers moesten worden (“Yats is the guy”). Ook organisaties zoals de NED (National Endowment for Democracy), met banden met de CIA, waren actief in Oekraïne.

Voor Rusland was dit geen revolutie, maar een Westerse coup. In het oosten van Oekraïne ontstonden opstanden en separatisme. De breuk was compleet.

🏴☠️ De annexatie van de Krim

Als directe reactie op de machtswisseling in Kiev greep Rusland in op de Krim. Daar lag Sebastopol, de thuishaven van de Russische Zwarte Zeevloot.

Een referendum werd georganiseerd. Meer dan 90% zou voor aansluiting bij Rusland hebben gestemd. Of het eerlijk was, is discutabel. Maar voor Rusland was het referendum een middel om de controle over dit strategische gebied veilig te stellen.

Het Westen noemde het een illegale annexatie. Sancties volgden. Maar Rusland zag het als noodzaak. NAVO aan de zuidgrens van Rusland? Onacceptabel, volgens het Kremlin.

⚖️ Conclusie: een kettingreactie die niemand stopte

Elke stap in dit conflict leidde tot een tegenreactie. En elke keer werden afspraken, beloftes of verwachtingen genegeerd.

• De NAVO trok op richting het Oosten, ondanks eerdere toezeggingen

• De EU drong aan op economische integratie, ondanks Russische gevoeligheden

• De VS steunde protestbewegingen die uitmondden in regimewissel

• Rusland reageerde met annexatie en militaire steun aan separatisten

Zonder deze reeks van geschonden afspraken en geopolitieke arrogantie was de oorlog waarschijnlijk nooit op deze schaal uitgebroken.

Oekraïne beschikt over een van de meest vruchtbare landbouwgebieden ter wereld. Geen toeval dus dat bedrijven als Monsanto (nu Bayer) al sinds 2013 actief zijn. In 2020 legaliseerde Zelensky de verkoop van landbouwgrond aan buitenlandse investeerders – tegen de wil van de meerderheid van de bevolking in.

Voorbeelden:

• Shell tekende in 2013 een 50-jarig contract voor schaliegasboringen

• Monsanto investeerde $140 miljoen in zadenfabrieken

• Zelensky dankte op het WEF (2023) persoonlijk “de giganten van Big Finance” en stelde dat Oekraïne na de oorlog “de locomotief van groei” zou worden

In werkelijkheid werd Oekraïne een schuifstuk in een wereldwijde kapitaalstrategie, waarin investeerders hun slag wilden slaan te midden van chaos.

De oorlog in Oekraïne wordt verkocht als een morele missie, maar wie goed kijkt, ziet vooral geldstromen verplaatsen. Niet naar Oekraïense burgers. Niet naar Europese gezinnen. Maar naar een selecte groep van strategische profiteurs.

🛢️ Energiebedrijven Door het wegvallen van Russisch gas profiteerden vooral Amerikaanse LNG-producenten. In 2022 boekten ExxonMobil, Chevron en Shell recordwinsten. Europa moest noodgedwongen duur vloeibaar gas importeren, tegen 4 tot 8 keer de prijs van vóór de oorlog.

🧱 Wapenindustrie Oekraïne werd de etalage voor NAVO-wapens. Lockheed Martin, Rheinmetall en Raytheon zagen hun beurskoersen omhoog schieten. Elk offensief betekende een nieuwe lading orders, gefinancierd met Europees belastinggeld.

📈 Kapitaalbeheerders en banken Hoewel BlackRock het Oekraïne-fonds introk, wisten financiële instellingen via obligaties, leningen en verzekeringsproducten alsnog rendement te maken. Oekraïne werd een “risicovol maar interessant” experiment op lange termijn.

🌾 Agroconcerns Multinationals als Cargill en Bayer (Monsanto) kochten zich in bij landbouwbedrijven die voorheen onbereikbaar waren. Grondstoffen als graan en zonnebloemolie werden tegen lage kosten geproduceerd, met uitzicht op export.

🖥️ Tech & Infrastructuur Big Tech hielp bij digitale infrastructuur en informatieoorlogvoering. Dat was niet gratis. Tegelijkertijd werden contracten uitgedeeld voor wederopbouw van netwerken, spoor, energie en defensie IT – met westerse bedrijven als eerste in de rij.

👉 En de burger?

De Oekraïense bevolking verliest huizen, familie en toekomstperspectief. De Europese burger draait op voor de financiering, voelt het in koopkracht, belastingen en energiekosten.

Achter ieder geopolitiek spel, iedere financiële deal, iedere beleidsnota… liggen levens. In Oekraïne spreken we inmiddels over meer dan een half miljoen doden en gewonden aan beide zijden. De exacte aantallen? Niemand weet het zeker. En misschien wil men het ook niet weten.

🏚️ Steden als Marioepol, Bachmoet en Soledar zijn veranderd in ruïnes. Hele regio’s zijn onbewoonbaar. Water, stroom en medische zorg zijn er maandenlang afwezig geweest. Kinderen groeiden op in schuilkelders. Vaders verdwenen aan het front. Moeders vluchtten met koffers en kinderwagens over grenzen waar ze nooit wilden zijn.

🕯️ Een generatie is beschadigd. Niet alleen fysiek, maar mentaal. Trauma’s, verlies, ontworteling. De oorlog maakt geen onderscheid tussen soldaat en burger als de raketten vallen.

De media tonen tanks, vlaggen en speeches. Wat je zelden ziet:

• De weduwe die wacht op een doodsbericht

• Het kind dat niet meer praat sinds zijn huis werd gebombardeerd

• De soldaat die thuiskomt, maar zichzelf niet meer is

Het grootste verlies van deze oorlog is niet zichtbaar in grafieken, begrotingen of geopolitieke analyses.

Het zit in de gezichten van mensen.

Je hoort het regelmatig op de radio, in talkshows of uit de mond van ministers:

“Als we Oekraïne niet blijven steunen, staan de Russische tanks straks in Warschau, Berlijn of zelfs Brussel.”

Het klinkt spannend. Dreigend. Urgent. Maar het is complete onzin.

Want wie nuchter kijkt naar de logistiek, militaire capaciteit, geopolitieke realiteit en het eigenbelang van Rusland, ziet direct: dit is een angstbeeld zonder onderbouwing. Een spookverhaal dat vooral dient om Europese steun voor de oorlog te behouden.

Laten we het eens stap voor stap bekijken.

🛠️ Rusland heeft simpelweg de militaire middelen niet

Rusland is sinds 2022 verwikkeld in een bloedige, uitputtende oorlog met Oekraïne – een buurland waar het een directe aanvoerlijn mee deelt. Zelfs in dat conflict, aan zijn eigen grens, lukt het Rusland niet om structureel terreinwinst vast te houden, laat staan de oorlog snel te beëindigen.

En dan zouden diezelfde troepen ook nog Polen, Duitsland en de rest van de NAVO moeten binnenvallen?

Dat is militair gezien absurd:

• Het Russische leger kampt met zware verliezen aan manschappen en materieel

• De bevoorradingslijnen reiken nauwelijks verder dan de Donbas

• Tanks, artillerie en luchtsteun zijn in Oekraïne al op of kapot

• De defensie-industrie van Rusland draait op volle toeren, maar is afhankelijk van Chinese en Iraanse hulp om het hoofd boven water te houden

Een offensief tegen NAVO-gebied is niet alleen onrealistisch, het is onuitvoerbaar.

🧮 Logistiek onhaalbaar – Rusland kan niet eens een stad als Charkov langdurig vasthouden

In Oekraïne zien we het al: steden als Bachmoet of Avdiivka worden met enorme moeite veroverd, maar nauwelijks houdbaar. Elke kilometer kost duizenden levens, miljoenen dollars en maandenlange inzet.

En dan zouden ze duizenden kilometers verderop de NAVO proberen binnen te dringen?

• Een aanval op NAVO-gebied vereist tienduizenden extra tanks, troepen en luchtsteun

• De logistieke lijnen zouden zich moeten uitstrekken over honderden kilometers door vijandig gebied

• Elke bevoorradingsroute zou direct aangevallen worden door NAVO-vliegtuigen, drones en raketten

Kort gezegd: zelfs als Rusland het zou willen, kán het niet.

🧨 Zo’n aanval zou Rusland volledig vernietigen

Een directe aanval op NAVO-gebied zou Artikel 5 van het NAVO-handvest activeren. Dat betekent: collectieve verdediging door 30+ NAVO-landen, inclusief de VS, het VK, Frankrijk, Duitsland en Turkije. Rusland zou zich dan niet alleen een oorlog met Oekraïne op de hals halen, maar met het machtigste militaire bondgenootschap ter wereld.

• Economisch zou Rusland volledig worden verpletterd

• Militaire infrastructuur zou binnen dagen worden weggevaagd

• Het risico op nucleaire escalatie zou extreem toenemen – en dat wil niemand, ook Rusland niet

Voor het Kremlin zou zo'n stap zelfmoord betekenen.

🧠 Rusland heeft er geen enkel belang bij

Poetin heeft nooit een militaire verovering van Europa als officieel doel geformuleerd. Zijn kernpunten blijven:

• Het stoppen van NAVO-uitbreiding aan de Russische grens

• Het behouden van invloed in buurlanden zoals Oekraïne, Belarus, Georgië

• Het beschermen van Russische culturele en economische belangen

Een invasie van West-Europa staat niet op de agenda. En het zou strategisch haaks staan op het belang van overleven als staat en regime.

📺 Dus waarom wordt dit verhaal dan wél verteld?

Simpel. Angst verkoopt.

Het beeld van Russische tanks aan de grens rechtvaardigt:

• Grotere defensiebudgetten

• Verlenging van wapenleveringen

• Onderdrukking van kritische stemmen ("je bent dan pro-Rusland")

• Afschaffing van persvrijheid en vrije meningsuiting in naam van ‘veiligheid’

Kortom: het is geen voorspelling, maar een politiek narratief dat handig uitkomt.

Rusland gaat Europa niet binnenvallen. Niet vandaag, niet morgen. Niet omdat het aardig is, maar omdat het niet kan, niet werkt en geen belang dient.

Het echte gevaar zit niet in Russische tanks aan de grens, maar in Westerse leiders die angst gebruiken om beleid door te drukken dat de burger armer, afhankelijker en zwijgzamer maakt.

Laat je niet gek maken. Realiteit is geen talkshow quote. Realiteit is strategie, logistiek en gezond verstand.

In stilte, zonder persmoment of politiek theater, trok BlackRock zich begin 2025 terug uit Oekraïne. Het ambitieuze Ukraine Development Fund – ooit gepresenteerd als het economische Marshallplan van de 21e eeuw – werd afgeblazen. Geen kapitaal, geen garanties, geen toekomstperspectief.

Maar wie BlackRock kent, weet: ze stappen pas uit als het spel gespeeld is.

💼 "Geen economische potentie meer? Dan geen oorlog meer die het waard is."

En dat zet aan tot denken. Want als het kapitaal geen belang meer heeft, wat houdt de oorlog dan nog overeind?

🧩 De afhankelijkheid van financiële structuren zoals die van BlackRock wordt zelden besproken. Maar hun vertrek betekent meestal: het project is afgerond, of mislukt.

💬 Diplomatieke geluiden worden nu plots weer hoorbaar:

• Frankrijk toont zich bereid tot bemiddeling

• China stelt een neutraal vredesplan voor

• Turkije schuift opnieuw aan als onderhandelaar

• Zelfs in Washington klinken stemmen die spreken van "oorlogsmoeheid"

Het is alsof de economische motor is stilgevallen - en daarmee ook het politieke momentum. Wat rest is de puinhoop, en de diplomatieke schaakstukken die weer uit de kast komen.

📉 Zonder kapitaal heeft oorlog weinig uithoudingsvermogen.

Voor deze oorlog? Waarschijnlijk wel.

De militaire rek is eruit, het kapitaal trekt zich terug, en zelfs de diplomatie begint weer op gang te komen. Maar wat achterblijft is geen overwinning.

Wat achterblijft is een continent in puin.

Niet alleen Oekraïne, maar ook de Europese Unie zelf.

💥 Economisch uitgeput door inflatie, oorlogssubsidies en energiecrises.

💥 Sociaal verdeeld door migratiedruk, polarisatie en angstretoriek.

💥 Politiek instabiel, geleid door technocraten die de wil van de burger steeds vaker negeren.

En ondertussen?

💼 De grote machten die achter de schermen aan de touwtjes trokken – financiële instellingen, geopolitieke blokken, wapenfabrikanten – zijn er niet slechter van geworden. Sterker nog: ze zijn er waarschijnlijk rijker en machtiger uitgekomen dan voorheen.